Objawy choroby afektywnej dwubiegunowej (ChAD)

Choroba afektywna dwubiegunowa (ChAD) jest jednostką związaną z występowaniem objawów zarówno depresyjnych, jak i maniakalnych lub hipomaniakalnych. Jakie dokładnie dolegliwości pojawiać się mogą w przebiegu poszczególnych epizodów?

Choroba afektywna dwubiegunowa, w skrócie ChAD, zaliczana jest do grupy zaburzeń nastroju i jej nazwa zdecydowanie nie wzięła się znikąd. Zmagający się z nią pacjenci doświadczają objawów z zakresu dwóch biegunów, to znaczy objawów związanych z podwyższonym lub obniżonym nastrojem. W różnych grupach wiekowych objawy choroby afektywnej dwubiegunowej mogą się nieco różnić. Jednak pewne związane z tą jednostką dolegliwości są takie same niezależnie od tego, w jakim wieku jest pacjent.

Objawy choroby afektywnej dwubiegunowej – epizod depresyjny

W przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej u pacjentów rozwijać się mogą pełnoobjawowe epizody depresyjne. W ich przypadku dochodzić może do występowania takich dolegliwości, jak obniżenie nastroju, anhedonia (utrata możliwości odczuwania szczęścia), utrata zainteresowań czy znaczne poczucie zmęczenia. Pacjenci mogą skarżyć się również na utratę motywacji do działania oraz pojawiać się mogą u nich różnego rodzaju zaburzenia snu czy zmiany apetytu.

Z epizodami depresyjnymi w przebiegu ChAD związane bywają również objawy psychotyczne – pacjenci mogą mieć m.in. urojenia winy czy urojenia dotyczące zbliżającego się końca świata. Mogą również doświadczać omamów (np. słuchowych w postaci słyszenia przez pacjenta różnych oskarżających go głosów). Przejawem epizodów depresyjnych mogą być również myśli oraz zamiary samobójcze. 

Objawy choroby afektywnej dwubiegunowej – epizod maniakalny

Mania stanowi odwrotność depresji. Charakterystyczne dla epizodów maniakalnych są podwyższony nastrój, wzmożenie napędu oraz gonitwa myśli. Pacjenci będący w manii mają zazwyczaj zmniejszoną potrzebę snu, bywają gadatliwi, a czasami również i pobudzeni. Nierzadko są oni dość ekspansywni – ciężko przerwać im wypowiedź, bywa że narzucają innym osobom swoje zdanie i oczekują, że otoczenie będzie postępować zgodnie z przyjętymi przez nich założeniami.

W przebiegu manii pacjenci bywają bardzo kreatywni: tworzą, planują, podejmują rozmaite, odważne decyzje. Z ostatnią ze wspomnianych rzeczy związane jest duże ryzyko – pacjent doświadczający epizodu maniakalnego może być skłonny do podejmowania bardzo ryzykownych wyborów, takich jak np. wzięcie bardzo dużego kredytu w celu sfinansowania inwestycji, która po głębszym przeanalizowaniu ma niewielkie szanse na przyniesienie zysku. Z manią związana bywa impulsywność i tendencja do podejmowania ryzykownych zachowań, takich jak np. kontakty seksualne z nieznajomymi czy stosowanie różnych substancji psychoaktywnych.

Objawy choroby afektywnej dwubiegunowej – epizod hipomaniakalny

Hipomania tak naprawdę przypomina manię. Cechą odróżniającą te dwa stany jest jednak nasilenie objawów – w przebiegu stanów hipomaniakalnych dolegliwości mają zdecydowanie mniejsze nasilenie. Dodatkowo znaczenie ma również czas: manię rozpoznać można po utrzymywaniu się jej objawów przez siedem dni, hipomanię można stwierdzić wcześniej, bo po czterech dniach występowania typowych dla niej dolegliwości.

Objawy choroby afektywnej dwubiegunowej – epizod mieszany

Epizod depresyjny od maniakalnego czy hipomaniakalnego stosunkowo łatwo odróżnić. Pacjenci z chorobą afektywną dwubiegunową doświadczać mogą jednak jeszcze jednego stanu – epizodów mieszanych. W ich przebiegu dochodzić może do występowania rozmaitych objawów, m.in. gonitwy myśli z jednoczesnym zahamowaniem psychoruchowym.

lek. Tomasz Nęcki

bibliografia:

„Psychiatria”, red. naukowa M. Jarema, J. Rabe-Jabłońska, wyd. PZWL, Warszawa 2011

„Psychiatria. Podręcznik dla studentów”, B. K. Puri, I. H. Treasaden, red. wyd. I polskiego J. Rybakowski, F. Rybakowski, Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2014

Zachęcamy do lektury naszych innych artykułów:

https://czpfeniks.pl/leki-normotymiczne-co-warto-o-nich-wiedziec/

https://czpfeniks.pl/leczenie-depresji-w-ciazy/

https://czpfeniks.pl/na-czym-polega-badanie-psychiatryczne-i-dlaczego-nie-nalezy-sie-go-bac/