Leczenie depresji w ciąży

 Z depresją może zmagać się każdy – nastolatek, senior, ale i kobieta w stanie błogosławionym. Wokół leczenia depresji w ciąży narosło wiele różnych mitów. Zgodne z prawdą jest jednak stwierdzenie, że depresję ciążową zdecydowanie trzeba leczyć. Pojawiać się tutaj jednak może pytanie: jak leczyć depresję u ciężarnej tak, aby jednocześnie nie stwarzać zagrożenia dla płodu?

Pacjenci leczenie depresji kojarzą przede wszystkim z farmakoterapią. W ciąży z kolei raczej unika się – ze względu na możliwe ryzyko dla płodu – stosowania różnych leków. Czy więc ciężarne muszą czekać aż do rozwiązania, aby możliwe było rozpoczęcie leczenia u nich zaburzeń depresyjnych? Zdecydowanie nie – leczenie depresji powinno się rozpocząć jak najszybciej od jej rozpoznania, u ciężarnych postępowanie jest jednak nieco inne niż w przypadku leczenia depresji u innych pacjentów.

Dlaczego depresję w ciąży trzeba leczyć?

Im więcej mija czasu od wystąpienia zaburzeń depresyjnych do rozpoczęcia leczenia, tym większe staje się ryzyko tego, że będą one utrzymywały się przez dłuższy czas. Istnieją doniesienia o tym, że zaburzenia depresyjne w ciąży zwiększać mogą ryzyko wystąpienia różnych ciążowych powikłań, takich jak m.in. poród przedwczesny czy zbyt niska masa urodzeniowa dziecka. Warto tutaj również wspomnieć o tym, że przy zaniechaniu leczenia depresji w ciąży matka – już po urodzeniu dziecka – może nie być w stanie właściwie się nim zajmować. Wymienione powody powinny wyraźnie wskazywać na to, jak ważne jest leczenie depresji w ciąży. Istnieją pewne metody postępowania, dzięki którym leczenie może być związane ze stosunkowo niewielkim ryzykiem zarówno dla matki, jak i dla dziecka.

Leczenie depresji, która wystąpiła przed ciążą

Zdarza się, że w ciążę zachodzi pacjentka, która od pewnego już czasu leczy się z powodu zaburzeń depresyjnych. W takiej sytuacji możliwości jest kilka. W pewnych sytuacjach – o ile stan pacjentki na to pozwala – podejmuje się decyzję o zredukowaniu dawkowania leków do minimalnej skutecznej dawki. Czasami zaś – szczególnie wtedy, gdy pacjentka przyjmuje lek przeciwdepresyjny, o którym wiadomo, że może on zagrażać dziecku – korzystniejsza może być zmiana dotychczas przyjmowanego leku na inny, który jest znany z tego, że jego stosowanie związane jest z mniejszym zagrożeniem dla płodu.

Leczenie depresji, która wystąpiła w trakcie ciąży

Czasami dochodzi do sytuacji, gdzie zaburzenia depresyjne pojawiają się u pacjentki po raz pierwszy w jej życiu właśnie w czasie trwania ciąży. W takim przypadku preferowaną metodą leczenia są oddziaływania terapeutyczne. Warto tutaj podkreślić, że u niektórych pacjentów – szczególnie u tych, u których wystąpił łagodny epizod depresyjny – do znaczącej poprawy ich stanu psychicznego wystarczająca może być właśnie sama psychoterapia. Możliwe jest rozpoczęcie leczenia farmakologicznego u ciężarnej, istotne jednak jest to, aby czynić to z zachowaniem bardzo dużej ostrożności. O ile to możliwe, warto unikać włączania farmakoterapii w pierwszym trymestrze ciąży, kiedy to istnieje największe ryzyko wystąpienia u płodu różnych wad związanych z przyjmowaniem przez matkę leków. Zawsze należy też wziąć pod uwagę informacje dotyczące ryzyka wywołania różnych wad u płodu w związku z zażywaniem danych leków przeciwdepresyjnych – w przypadku pewnych z nich ryzyko to jest większe, w przypadku innych zaś zdecydowanie mniejsze.

Powiedzieć, że leczenie farmakologiczne depresji w ciąży jest całkowicie bezpieczne, zdecydowanie nie można, możliwe jest jednak sięgnięcie po preparaty, których stosowanie związane jest z najmniejszym ryzykiem. Ostatecznie decyzje należy podejmować zawsze po przeanalizowaniu wszystkich możliwych korzyści oraz potencjalnych zagrożeń dla matki i płodu.

lek. Tomasz Nęcki

bibliografia:

Samochowiec J. i wsp.: Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego dotyczące leczenia zaburzeń afektywnych u kobiet w wieku rozrodczym. Część I: Leczenie depresji, Psychiatr. Pol. 2019; 53(2): 245–262

Urban-Kowalczyk M.: Leczenie objawów depresyjnych u kobiet w ciąży – opcje terapeutyczne, Psychiatria po Dyplomie, 2017

Zachęcamy do lektury artykułów:

https://czpfeniks.pl/na-czym-polega-badanie-psychiatryczne-i-dlaczego-nie-nalezy-sie-go-bac/

https://czpfeniks.pl/leki-przeciwdepresyjne-co-warto-nich-wiedziec/

https://czpfeniks.pl/depresja-u-mlodziezy/