Higiena snu: co zrobić, aby dobrze spać?
Tak jak problemy ze snem okresowo przytrafiają się każdemu, tak obecnie coraz więcej osób skarży się na bezsenność. W leczeniu problemu, w zależności od jego przyczyn, wykorzystywane mogą być naprawdę różne metody, podstawowym jednak oddziaływaniem, które może pomóc pokonać bezsenność, jest przestrzeganie zasad higieny snu.
Bezsenność miewa rozmaite przyczyny. Czasami jest ona problemem zdrowotnym sama w sobie (określana wtedy jest jako bezsenność pierwotna), czasami zaś pojawia się ona w przebiegu rozmaitych jednostek (taką bezsenność określa się jako wtórną i może ona występować w związku np. z zaburzeniami psychicznymi, hormonalnymi czy chorobami autoimmunologicznymi). Zdarza się, że jakość snu pacjenta poprawia się wtedy, kiedy leczeniu podlega ta choroba, która do bezsenności doprowadziła. Bardzo korzystny wpływ na przebieg nocnego wypoczynku ma jednak również stosowanie się do pewnych zasad, które określane są jako higiena snu.
Na czym polega higiena snu?
Dość często zdarza, że pacjent, który słyszy od lekarza, że powinien przestrzegać zasad higieny snu, nie jest zadowolony z takiego zalecenia. Niektórzy bowiem – zarówno nastolatkowie, jak i dorośli – preferowaliby uzyskać jakieś leki, które pomogłyby im zasypiać. W praktyce jednak wtedy, kiedy problemy ze snem wynikają z zaniedbywania zasad higieny snu, samo stosowanie leków mogłoby nie doprowadzić do oczekiwanych rezultatów.
Teoretycznie zasady higieny snu są powszechnie znane, w praktyce jednak wiele osób nie śpi w nocy właśnie przez to, że zapominają o tym, czego w godzinach wieczornych robić raczej się nie powinno.
Tak jak obecnie wiele osób wraca do domów w późnych godzinach wieczornych i dopiero wtedy jada obiad czy kolację, tak obfite posiłki w tym czasie zdrowemu śnieniu zdecydowanie nie sprzyjają. Wieczorny posiłek powinien być lekkostrawny i zjedzony kilka godzin przed planowanym zaśnięciem.
Rozmaite serwisy streamingowe oferują obecnie wiele emocjonujących pozycji, oglądanie ich wieczorami jest jednak raczej niewskazane. Podobna sytuacja dotyczy porywających książek – czas przed snem powinien być tym, w którym człowiek wycisza się i relaksuje.
Zasady higieny snu obejmują również odpowiednie podejście do aktywności fizycznej. Tak jak ogólnie wysiłek wpływa korzystnie na zdrowie, tak intensywny sport uprawiany w godzinach wieczornych może być przyczyną problemów z zasypianiem. Osoby, które chcą dobrze spać, powinny również pamiętać o tym, aby bezpośrednio przed udaniem się do łóżka unikać korzystania przez dłuższy czas z telefonu komórkowego czy komputera.
Co zrobić, kiedy sama zmiana nawyków nie pomaga?
U niektórych osób przestrzeganie zasad higieny pozwala w krótkim nawet czasie uporać się z bezsennością. Wtedy jednak, gdy pacjent stara się postępować zgodnie z wszelkimi wymienionymi, a także innymi jeszcze zasadami, a upragniony sen wciąż nie nadchodzi, zdecydowanie należy udać się do lekarza.
Osoby, które wizyt u specjalistów unikają za wszelką cenę, przekonać do tego, by z bezsennością udać się do lekarza, może kilka aspektów. Przede wszystkim warto zwrócić uwagę na to, że zmęczenie wynikające z niedostatecznej ilości snu może być bardzo niebezpieczne – w końcu może być ono nie tylko przyczyną mniejszej wydolności w pracy, ale i może ono sprzyjać sprowokowaniu wypadku samochodowego.
Innym, również ważnym i związanym z bezsennością aspektem jest to, że czasami bywa ona objawem jakiegoś schorzenia, które może zdecydowanie wymagać leczenia. Ogólnie więc wtedy, gdy mija czas i pacjent często ma problemy z oddaniem się w objęcia Morfeusza, nie ma na co czekać – konieczne jest wykonanie odpowiednich badań, dzięki którym możliwe będzie znalezienie przyczyny zaburzeń snu.
lek. Tomasz Nęcki
Bibliografia:
„Psychiatria”, red. naukowa M. Jarema, J. Rabe-Jabłońska, wyd. PZWL, Warszawa 2011
„Psychiatria. Podręcznik dla studentów”, B. K. Puri, I. H. Treasaden, red. wyd. I polskiego J. Rybakowski, F. Rybakowski, Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2014
Zapraszamy do lektury naszych innych artykułów:
https://czpfeniks.pl/sen-i-zasypianie-dzieci/
https://czpfeniks.pl/depresja-u-seniorow-co-moze-o-niej-swiadczyc/