Narcystyczne matki
Relacja z matką rodzi się w momencie naszego przyjścia na świat. Nasza więź z nią od tego momentu poczynając, ma ogromne znaczenie psychologiczne dla życiowego dobrostanu. Jeśli więź ta uległa zaburzeniu, bądź z różnych złożonych powodów była niewystarczająco dobra dla dziecka, wtedy dorosła już córka lub syn mogą borykać się z wieloma problemami z obszaru relacji z ludźmi i poczucia własnej wartości.
Stereotypowo o matce mówić można tylko dobrze lub wcale, ale jak wskazuje praktyka psychoterapeutyczna nie sposób jest zrozumieć i leczyć mechanizmy destrukcyjnych zachowań nie poddając wcześniej analizie tej relacji.
Matki mogą być przytłoczone macierzyństwem, depresyjne, uzależnione, niedojrzałe emocjonalnie, zaborcze. Jeśli mówimy o matce narcystycznej to wtedy wszystko kręci się wokół niej, a nie wokół dziecka.
Oto cechy takiej matki:
- Ma wyolbrzymione poczucie własnej wartości, np. wyolbrzymia własne osiągnięcia i talenty, oczekuje uznania swojej wyższości, niewspółmiernie do osiągnięć.
- Pochłaniają ją fantazje o nieograniczonych własnych przymiotach: powodzeniu, mocy, wybitnych zdolnościach, urodzie czy idealnej miłości.
- Jest przekonana o własnej wyjątkowości i niepowtarzalności, tak że mogą ją zrozumieć – i powinni z nią obcować – tylko inni wyjątkowi, bądź wysoko postawieni ludzie czy szacowne instytucje.
- Domaga się przesadnego podziwu dla siebie. Domaga się pochwał, wdzięczności i komplementów za wszystko, co kiedykolwiek dla ciebie zrobiła.
- Ma poczucie funkcjonowania na specjalnych prawach, to znaczy, że ma bezpodstawne oczekiwania przychylnego traktowania lub automatycznego podporządkowania się innych jej oczekiwaniom.
- Ma skłonność do wyzyskiwania innych, to znaczy wykorzystuje ich do osiągania własnych celów.
- Brak jej empatii: niechętnie rozpoznaje cudze uczucia i potrzeby. Nie jest skłonna, by się z nimi utożsamiać
- Często zazdrości innym lub uważa, że inni jej zazdroszczą.
- Swoim zachowaniem i postawą okazuje arogancję i wyższość
Jeśli jesteś dorosłą osobą i cierpisz z powodu problematycznych relacji z innymi, sabotujesz samego siebie czyli nie wierzysz w swoje umiejętności albo za wszelką cenę dążysz do osiągnięć a i tak czujesz że to ciągle za mało, czujesz emocjonalną pustkę to możliwe że źródłem tych problemów jest właśnie relacja z narcystyczna matką.
Aby to sprawdzić odpowiedz na poniższe pytania i zaznacz te stwierdzenia które odnoszą się do Twojej relacji z matką przeszłej lub obecnej.
- Czy gdy próbujesz rozmawiać z matką o swoich problemach, zmienia temat tak, że rozmowa zaczyna dotyczyć tylko jej?
- Czy gdy próbujesz rozmawiać z matką o swoich uczuciach, próbuje przebić twoje uczucia swoimi?
- Czy twoja matka zachowuje się tak, jakby była o ciebie zazdrosna?
- Czy twojej matce brak empatii w odniesieniu do twoich uczuć?
- Czy matka okazuje ci wsparcie tylko w tych sprawach, które ukazują ją jako dobrą matkę?
- Czy często masz poczucie braku emocjonalnej bliskości ze swoją matką?
- Czy często powątpiewałaś, że matka cię lubi albo kocha?
- Czy matka robi coś dla ciebie tylko wtedy, gdy inni mogą to zobaczyć?
- Czy w przypadkach ważnych wydarzeń w twoim życiu (choroba, wypadek, rozwód) dla twojej matki ważniejsze jest, jak wpłyną one na nią, niż jak ty się czujesz?
- Czy twoja matka nadmiernie skupia się na tym, co sądzą inni (sąsiedzi, znajomi, rodzina, współpracownicy)?
- Czy twoja matka neguje swoje własne uczucia?
- Czy twoja matka obwinia ciebie lub innych, zamiast przyjąć odpowiedzialność za własne uczucia lub czyny?
- Czy łatwo jest zranić twoją matkę? Czy długo żywi urazę, nie próbując rozwiązać problemu?
- Czy masz poczucie, że byłaś niewolnicą swojej matki?
- Czy masz poczucie, że byłaś odpowiedzialna za dolegliwości matki lub jej złe samopoczucie (ból głowy, stres, choroby)?
- Czy w dzieciństwie musiałaś zaspokajać różne fizyczne potrzeby swojej matki?
- Czy masz poczucie, że matka cię nie akceptuje?
- Czy masz poczucie, że matka jest wobec ciebie krytyczna?
- Czy w obecności matki czujesz się bezradna?
- Czy matka często cię zawstydza?
- Czy masz wrażenie, że twoja matka dobrze cię zna?
- Czy twoja matka zachowuje się tak, jakby oczekiwała, że świat będzie się kręcił wokół niej?
- Czy jest ci trudno być odrębną osobą, oddzieloną od matki?
- Czy twoja matka chce wpływać na twoje decyzje?
- Czy twoja matka podlega zmiennym nastrojom – od egotycznego po depresyjny?
- Czy twoja matka wydaje ci się czasem sztuczna i afektowana?
- Czy masz poczucie, że w dzieciństwie musiałaś zaspokajać emocjonalne potrzeby swojej matki?
- Czy masz poczucie, że w obecności matki podlegasz jej manipulacji?
- Czy masz poczucie, że matka ceni cię za to, co robisz, a nie za to, kim jesteś?
- Czy twoja matka próbuje cię kontrolować? Czy zachowuje się jak ofiara lub męczennica?
- Czy twoja matka zmusza cię do postępowania sprzecznego z tym, co rzeczywiście czujesz?
- Czy twoja matka rywalizuje z tobą?
- Czy twoja matka musi zawsze postawić na swoim?
Im więcej tych cech zaznaczyłeś/zaznaczyłaś jako pasujące do Twojej sytuacji, tym większe jest prawdopodobieństwo że Twoja matka ma pewne cechy narcystyczne, które doprowadziły do określonych trudności jakich doświadczasz obecnie.
Tekst na podstawie książki Karyl McBride „Nigdy dość dobra” oraz artykułu w magazynie SENS październik 2017 -„Córki z raną w sercu”.
